Brief evaluatie Wibon aan Kamer, aanscherpingen beleid in voorbereiding
Op 31 oktober stuurde minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat de evaluatie van de Wibon aan de Kamer. De wet leidt effectief tot reductie van graafschade. De minister wil wel enkele aanscherpingen onderzoeken, onder meer van de verplichting van zorgvuldig opdrachtgeverschap en het verbeteren van liggingsinformatie van kabels en leidingen.
De Wibon is dit jaar geëvalueerd door de Kwink-groep. NLconnect was bij de evaluatie betrokken als gesprekspartner voor de onderzoekers. In de brief adressert de minister de aanbevelingen van Kwink. Nadere uitwerking van beleid volgt later en is aan een volgend kabinet.
Aantal graafschades per graafbeweging daalt
Uit de data geanalyseerd in de evaluatie komt naar voren dat er in 2022 839.217 graafbewegingen hebben plaatsgevonden. In 46.799 gevallen is graafschade gemeld. Het risico op graafschade is daarmee 5.56% of één op 18. Hoewel het absolute aantal graafschades stijgt, daalt het risico per graafbeweging sinds 2013 gestaag, want in 2013 was dat nog één op 13.
Het overgrote deel van de schades treedt op aan huisaansluitingen. Ook is relatief vaak sprake van schade aan glasvezelnetwerken.
De directe kosten aan netwerken als gevolg van graafschade worden voor 2022 geschat op jaarlijks 38,8 miljoen euro, de gevolgschade voor burgers en bedrijven wordt geschat op jaarlijks 200 tot 290 miljoen euro. Bovendien kunnen zich veiligheidsrisico's voordoen voor grondroerders, omstanders of eindgebruikers.
Wet werkt, maar aanscherpingen zijn mogelijk en nodig
De minister constateert dat het aantal schades zonder de informatieuitwisseling van de Wibon aanzienlijk hoger zou liggen. De wet werkt dus. Maar het kan altijd beter. De minister wil daarom de belangrijkste knelpunten aanpakken. Dit is des te belangrijker, aangezien het aantal graafwerkzaamheden de komende jaren naar verwachting blijft stijgen als gevolg van onder meer de energietransitie.
Zorgvuldig opdrachtgeverschap, zorgvuldig graven en Eis Voorzorgsmaatregel
Het ministerie van EZK wil samen met de sector onderzoeken hoe de in de Wibon opgenomen verplichting van zorgvuldig opdrachtgeverschap kan worden aangescherpt. Ook het knelpunt van zorgvuldig graven moet nader aangepakt worden. Bij deze gesprekken houdt het ministerie rekening met de door sector gehanteerde normen. Verder wil de minister in gesprek treden met de sector en toezichthouder om te bezien hoe de adequate naleving van de Eis Voorzorgsmaatregel kan worden bevorderd.
Verbetering van liggingsinformatie en robuustheid van kabels
Om de actualiteit, compleetheid en accuraatheid van kaarten die noodzakelijk zijn voor het graven te verbeteren, worden in de evaluatie specifieke opties aangeraden zoals het verplicht stellen van de Z-coördinaat en het verder vectoriseren van huisaansluitingen. Ook het registreren van particuliere netten wordt benoemd als wenselijke maatregel, het knelpunt van weesleidingen wordt besproken, evenals het aanpassen van de doorlooptijden van revisies. Het ministerie zal in gesprek treden met zowel de sector, als het Kadaster en RDI om nader te bezien welke maatregelen het best passend zijn om de knelpunten rondom de kwaliteit van het kaartmateriaal te addresseren.
Ook constateert de minister dat er kritiek is op de diepteligging en de robuustheid van datakabels. In gesprek met de RDI wil zij bezien welke acties verder genomen kunnen worden om dit (vermeende) probleem aan te pakken.