Reactie NLconnect op implementatiebesluit over toegankelijkheid van video-apps en EPG's
Het moet voor mensen met een beperking eenvoudig zijn om apps op settopboxen/ mobiele devices en EPG’s van aanbieders als omroepen, pakketaanbieders en streamingdiensten te gebruiken. Nieuwe regels hierover treden vanaf 28 juni 2025 in werking. Veel partijen bieden echter al verschillende tools aan op het vlak van toegankelijkheid van deze diensten en onhelder is wat de nieuwe regels nu precies vragen. NLconnect heeft in reactie daarom gevraagd om meer duidelijkheid en om een nader gesprek met de keten van partijen die voor deze diensten verantwoordelijk zijn.
Digitale inclusie
De ministeries van OCW en VWS consulteerden het 'implementatiebesluit toegankelijkheidsvoorschriften diensten die toegang geven tot audiovisuele mediadiensten'. De consultatie is onderdeel van de implementatie van de Toegankelijkheidsrichtlijn, die beoogt om het voor mensen met een beperking makkelijker te maken om bepaalde diensten te gebruiken.
Wij juichen die doelstelling toe. Digitale inclusie is voor NLconnect een belangrijk thema. We communiceren als samenleving immers steeds meer digitaal en iedereen moet mee kunnen doen in die digitale samenleving. Soms hebben mensen daarbij extra hulp nodig.
Tools voor mensen met een visuele beperking en doven en slechthorenden
Er zijn 300.000 Nederlanders met een visuele beperking en 1.500.000 Nederlanders die doof of slechthorend zijn en voor wie toegang tot en gebruik van audiovisuele mediadiensten niet altijd eenvoudig is. Onze leden bieden en ondersteunen daarom uiteenlopende tools voor deze doelgroep. Zo is bij veel settopboxen spraakbesturing/stembediening een standaard functie. Ook kunnen gebruikers in veel streaming- en TV-platforms ondertitelsporen selecteren en activeren en soms ook een apart audiospoor voor gesproken ondertiteling wanneer dit wordt meegezonden. Voor apps op iOS en Android smartphones en tablets en in webomgevingen geldt dat uiteenlopende toegankelijkheidsinstellingen vanuit het besturingssysteem of de browser beschikbaar zijn, zoals spraakbesturing, scherm- en tekstvergroting, kleurinversie en contrastverhoging, schermlezer/voice over, ‘Adapt Sound’ etc.
Onduidelijke regels
Conform de richtlijn en de voorliggende AMvB dienen dienstverleners hun diensten te (laten) ontwerpen en te verlenen in overeenstemming met de toegankelijkheidsvoorschriften. Deze voorschriften zijn echter in de richtlijn en dus ook in voorliggende concept-AMvB nogal ruim en algemeen geformuleerd en daardoor is het voor ons vrij lastig om te bepalen waar partijen nu precies aan moeten gaan voldoen en/of welke eisen ze precies moeten gaan stellen aan leveranciers. Ook de voorbeelden die in de richtlijn worden genoemd zijn weinig verhelderend.
Ketenverantwoordelijkheid en hulpmiddelen
Om de betreffende diensten goed toegankelijk te maken is de gehele keten van omroep tot televisiefabrikant en aanbieder van besturingssystemen nodig. Technisch is er in apps en andere diensten waar de AMvB op doelt verder veel mogelijk, maar toch is vaak maatwerk nodig om de gebruiker echt te helpen. Daarom zijn er separate hulpmiddelen op de markt die qua functionaliteit optimaal aansluiten op de wensen en behoeften binnen de doelgroep. Voorbeelden zijn de Earcatch smartphone app voor audiodescriptie (die via oordopjes of koptelefoon een audiodescriptiesignaal afspeelt en dat automatisch synchroniseert met het videobeeld), ringleidingversterkers of tv-streamers (die de TV verbinden met een gehoorapparaat), de Go-box (die ondertitels van televisiezenders en streamingdiensten voorleest) en de Vo-box (die ondertitels van deze diensten vergroot en op een donkere achtergrond plaatst waardoor de tekst beter leesbaar is). Vaak worden deze oplossingen vergoed door de zorgverzekeraar.
Nadere duiding en overleg
In de reactie heeft NLconnect aangegeven voorstander te zijn van nader overleg en nadere duiding. Daarbij zou de gehele keten aanwezig moeten zijn, inclusief omroepen, fabrikanten en aanbieders van hulpmiddelen.
Toezichthouder wordt het Commissariaat voor de Media (CvdM) en het is van belang dat ook deze een eenduidige uitleg van de regels hanteert. Het CvdM zou daarom idealiter ook bij dit overleg aanwezig zijn. NLconnect heeft ook aangegeven dat wellicht kan worden gewerkt aan een check waarmee aanbieders kunnen zien of ze compliant zijn, naar voorbeeld van het Besluit digitale toegankelijkheid en de check van DigiToegankelijk.