Glasvezel-droogte
De aanleg van glasvezel naar huizen stagneert, zo blijkt uit onderzoek van adviesbureau Stratix. Sinds 2009 was het aantal nieuwe glasvezel-aansluitingen niet zo laag als in het eerste half jaar van 2017. Wat is de oorzaak van deze glasvezel-droogte? En is het eigenlijk een probleem?
De gegevens over het aantal glasvezel-aansluitingen komen uit de Glaskaart van Stratix. In 2013 werden in een half jaar nog 300.000 woningen aangesloten op glasvezel, maar het aantal bleef in het afgelopen halfjaar steken op 50.000.
Digitale landweg?
Bij de NOS uitte de Eindhovense wethouder Staf Depla zijn zorgen over het gebrek aan FttH: zonder glasvezel "rijden we niet meer over de innovatiesnelweg, maar hobbelen we over een paar jaar over een digitale landweg."
"Anders rijden we niet meer over de innovatiesnelweg, maar hobbelen we over een paar jaar over een digitale landweg"https://t.co/iK399HxEa7
— Staf_Depla (@Staf_Depla) May 4, 2017
Samen met de Amsterdamse wethouder Ollongren hield hij eerder al een ambitieus pleidooi voor de aanleg van nieuwe infrastructuur voor de digitale stad van de toekomst.
Het is natuurlijk goed dat politici vooruitkijken en beleid ontwikkelen rondom ontwikkelingen als het Internet of Things en de digitalisering van de publieke ruimte. De ontwikkelingen gaan ook snel en het datagebruik stijgt exponentieel. Maar is een digitale landweg echt aanstaande? Op dit moment lijkt het daar niet op. We lopen als Nederland nog altijd voorop in Europa als het gaat om toekomstvaste digitale verbindingen. De meest actuele data van de Europese Commissie plaatst ons op plek 4 in de EU qua dekking van Next Generation Broadband, met een dekking van 98,3 % van de huishoudens.
95% van de scholen in ons land kan beschikken over snel internet. Lang niet genoeg bedrijven beschikken over snel internet (51,7%), maar toch staat Nederland daarmee in de Europese top 3. Wereldwijd scoort de Nederlandse infrastructuur ook bijzonder goed. In de ISP Speed Index van Netflix staat ons land bijvoorbeeld op een wereldwijde derde plaats, na Zwitserland en België. Deze goede prestaties zijn vooral te danken aan de goede dekking van kabelinternet in ons land en de concurrentie van weleer tussen de verschillende kabelbedrijven en KPN.
Techniekneutraal
Wie met een techniekneutrale blik naar snel internet kijkt ziet een ander plaatje dan wie uitsluitend glasvezel in ogenschouw neemt. Verschillende telecompartijen kiezen voor verschillende oplossingen.
De leden van NLConnect investeren ondanks hun beperkte omvang en armslag sterk in connectiviteit. Vaak wordt daarbij gekozen voor glasvezel. We zijn natuurlijk trots op de eervolle vermelding van Schiermonnikoog in het Stratix onderzoek: Schiermonnikoog is dankzij Kabelnoord kampioen glasvezelinternet met 99 procent glasvezeldekking. CAI Harderwijk heeft zijn complete netwerk verglaasd, KT Waalre en SK Veendam zijn daar ver mee gevorderd en OpenFiber en Teleplaza leggen actief glasvezel aan binnen onder meer studentenhuisvesting en appartementencomplexen. Allemaal goede voorbeelden.
Maar glas is niet de enige optie voor snel internet. Andere partijen kiezen voor een mix van kabel en glasvezel. SKP legt bijvoorbeeld glasvezel aan in nieuwbouw en bij renovatieprojecten in Pijnacker. Met DOCSIS 3.1 kunnen kabelbedrijven beschikken over een techniek die in elk aangesloten huishouden straks Gigabit snelheden kan leveren, over de bestaande coaxkabel. DOCSIS 3.1 is ook nog eens geschikt voor hele hoge uploadsnelheden. Weer andere partijen kiezen voor vast-draadloze oplossingen waar een vaste verbinding geen optie is. Allemaal prima, zolang de netwerken maar structureel kunnen vooruitlopen op de vraag naar internetsnelheid.
Het aanbod moet namelijk altijd groter zijn dan de vraag. Kabelbedrijf SK Veendam publiceert een grafiek waarin je realtime kan meekijken naar het actuele internetgebruik van bijna 9000 internetabonnees. Het netwerk van SKV heeft een capaciteit van 2 x 10 Gb. Uit de grafiek blijkt dat tijdens piekmomenten nog geen 6 Gb gebruikt wordt. De grafiek laat ook zien dat internetverkeer op het niveau van huishoudens niet symmetrisch is. Capaciteit prima in orde dus!
Glasvezel of VDSL
Ook andere providers monitoren natuurlijk het gebruik en kunnen zodoende inschatten wanneer de capaciteit moet worden vergroot. Dat laatste vergt wel investeringen in netwerkupgrades, nieuwe apparatuur en soms in nieuwe kabels.
Vooral kleinere partijen manifesteren zich momenteel met glasvezel-aanleg: genoemde kleinere kabelbedrijven, maar ook partijen als CIF en Mabin zijn actief met glasvezel (in het buitengebied, waar nog veel werk verzet moet worden). Dat de aanleg van glasvezel desondanks stagneert komt vooral door het landelijk opererende KPN. Dat bedrijf nam Reggefiber over en sindsdien legt Reggefiber vrijwel nergens meer glasvezel aan.
De aanleg van #glasvezel stokt in Nederland en dat is voor een belangrijk deel de schuld van #KPN:https://t.co/uKOvm90gBl
— Bright (@Bright) May 4, 2017
KPN zet anno 2017 in op upgrades van het DSL-kopernetwerk. Daarmee kunnen nog steeds aanzienlijke snelheden worden gehaald. KPN werkt momenteel met bonded-vectoring, waarmee 240 Mbps snelheden mogelijk zijn. In de planning staat bonded VPLUS, dat tot 400 Mbps gaat. Maar dat komt allemaal niet in de buurt van glasvezel of kabel, want als gezegd kunnen met DOCSIS 3.1 en FttH snelheden van meerdere Gigabits worden gehaald.
Duopolie
De vraag is dus met name of VodafoneZiggo actief KPN blijft beconcurreren op snelheid. In een duopolie is dat geen uitgemaakte zaak: als KPN afwachtend naar VodafoneZiggo kijkt en vice versa, dan zouden investeringen in connectiviteit wel eens achter kunnen blijven. Daar wordt niemand beter van. Beide partijen bedienen samen 84% van de internetabonnees in ons land. Er bestaat een reëel risico dat de concurrentie die ons land zo ver heeft gebracht tot stilstand komt nu 2 grote telecompartijen de markt domineren.
De grootste uitdaging lijkt dus te liggen in het doorbreken van het telecom-duopolie en het garanderen van een prikkel tot netwerkinvesteringen.
Getuige een interview met ACM directeur Telecom Johan Keetelaar in het AD heeft mededingings-toezichthouder ACM dat scherp in de gaten: "Er zijn twee min of meer even machtige spelers. Dat vergt een nieuwe manier van toezicht houden. (…) We willen ervoor zorgen dat de consument keuze houdt uit meer dan twee aanbieders'', aldus Keetelaar.
ACM vindt NLConnect hier aan haar zijde: de kleinere telecom-aanbieders investeren tegen de stroom in. Daar mag best wat wind in de zeilen.
Mathieu Andriessen is directeur bij NLConnect
