Trendbreuk: exclusieve content geeft boost aan online piraterij

Trend richting legaal

Online piraterij is op z'n retour. Dankzij de opkomst van mooie, laagdrempelige en goedgevulde streamingdiensten is de consument in toenemende mate genegen om films, series en muziek tegen betaling tot zich te nemen. Ook de moderne multiscreen televisiepakketten spelen een rol: dankzij 'replay' en 'begin gemist' -functies komt de enorme hoeveelheid lineair uitgezonden content in een gemiddeld TV-pakket veel beter tot zijn recht dan voorheen. Er is kortom steeds vaker iets leuks te zien op TV.

Telecompaper becijferde dat het aantal Nederlanders dat downloadt uit illegale bron sinds 2013 daalde van 41% naar 27%. Deels zal dat worden gecompenseerd door stream-rippen, maar de trend is onmiskenbaar. Volgens het European Union Intellectual Property Office gebruikt inmiddels 44% van de Nederlandse bevolking legale online bronnen. Het EUIPO vergeleek de huidige situatie met vier jaar geleden, toen dat nog maar 28% was. Nederland kent na Denemarken nu het hoogte gebruik van online legale bron in de EU. Bijna 60% doet aan bingeviewen en 1 op de 4 huishoudens heeft een abonnement bij Netflix of een andere legale videostreaming dienst.

'Aantal Nederlanders dat illegaal films en muziek downloadt daalt sterk': https://t.co/gYAOMlHiRb

— NUtech (@NUtechnl) 29 juni 2017

Prijs en beschikbaarheid

Toch is muziek- en filmpiraterij niet helemaal weg. Er zijn natuurlijk altijd mensen voor wie 'gratis' de doorslaggevende factor is. En tegen gratis is het lastig concurreren. Volgens hetzelfde EUIPO onderzoek is naast prijs vooral de legale beschikbaarheid van content een belangrijke reden dat consumenten 'pirateren': 49% van de kijkers in ons land is van mening dat het prima is om illegaal te kijken wanneer er niet direct een legale manier beschikbaar is om te kijken. Aan de industrie de schone taak om die direct beschikbare legale manieren uit te breiden en te verbeteren!

Twin Peaks

Een mooi voorbeeld deed zich onlangs voor rondom seizoen 3 van Twin Peaks, dat 25 jaar na seizoen 2 verscheen. Het leek er lange tijd op dat de serie in ons land nergens legaal te zien zou zijn, maar uiteindelijk werden de rechten gekocht door RTL's VoD-dienst Videoland.

Zorgwekkend. Vermoedelijk is de nieuwe Twin Peaks volgende maand dus niet op de Nederlandse tv te zien. #TwinPeaksmoetoptv https://t.co/e63kt5f0gI

— Tim Geurts (@TimGeurts) 18 april 2017

Goede deal van Videoland! Het nieuwe seizoen van 'Twin Peaks' is te zien op Videoland.

Ga naar... https://t.co/64XNW7OEX3

— Gamecard Diensten (@online_gcd) 19 mei 2017

Wie wil, kan voor 9 Euro per maand legaal online kijken. Nu weet ik wel dat er wordt gemopperd over versnippering van videoaanbod over verschillende VoD-aanbieders. En dat is ook niet altijd handig. Maar de nieuwe Twin Peaks afleveringen zijn in ieder geval zonder al te veel gedoe direct legaal beschikbaar voor elke Nederlandse kijker die ze wil zien. 

Hoppa abonnement voor Videoland aangemaakt, want #twinpeaks Ben zo verschrikkelijk benieuwd!

— Jennifer (@Jennzter) 22 mei 2017

Game of Thrones

Een slecht voorbeeld zagen we deze zomer helaas ook, met de start van seizoen 7 van Game of Thrones. De slechte legale beschikbaarheid van die serie zorgde ervoor dat veel kijkers hun toevlucht namen tot illegale bronnen. Naar verluidt keken meer mensen illegaal dan legaal. Dat is een serieuze breuk met de dalende trend rondom online piraterij.

Meer illegale dan legale kijkers Game of Thrones #illegaal #online #Ziggo #Telenet #GoT #GoTS7 @MoviesZiggo https://t.co/9fVPvV4MYh pic.twitter.com/hxgrGoMhV3

— Totaal TV (@TotaalTV) 23 juli 2017

Seizoensopener #GameofThrones al 90 miljoen keer illegaal gedownload https://t.co/44dvNcQU2l

— Media Nieuws (@nieuws_media) 25 juli 2017

Exclusieve content leidt tot online piraterij

Wat is hier aan de hand? Sinds 1 januari van dit jaar zijn de VoD-dienst van HBO en de lineaire kanalen van HBO niet langer beschikbaar voor televisieproviders en hun klanten. VodafoneZiggo heeft HBO namelijk opgekocht en vervolgens besloten de HBO content exclusief aan te bieden aan haar eigen klanten. Vermoedelijk uit klantbehoud. Anders dan de 'exclusieve' content van bijvoorbeeld Netflix en Videoland wordt de HBO content ook niet rechtstreeks online aan consumenten aangeboden. De HBO content is dus voor veel consumenten niet langer direct beschikbaar.

Enkele leden van NLConnect hebben een verzorgingsgebied dat niet overlapt met het kabelnet van VodafoneZiggo. Hun klanten kunnen op geen enkele wijze de HBO content legaal bekijken.

Het nieuwe #GoT seizoen is begonnen bij #Ziggo. Maar als je een andere provider hebt, heb je pech! Dit vinden wij: https://t.co/oHq0cJbWwH pic.twitter.com/F1xluqkNaM

— Consumentenbond (@Consumentenbond) 17 juli 2017

Klanten van providers waarvan het verzorgingsgebied wel met dat van VodafoneZiggo overlapt kunnen alleen legaal kijken als zij overstappen naar VodafoneZiggo. Weinigen zullen daartoe enkel voor GoT bereid zijn. En het is ook niet heel aannemelijk dat kijkers bij verschillende providers een triple play abonnement zullen afsluiten. Veel te veel gedoe allemaal. De groei van de online piraterij rondom GoT verbaast me dus niks. Van het gehoopte klantbehoud bij VodafoneZiggo lijkt overigens geen sprake: in de eerste 6 maanden van 2017 verloor VodafoneZiggo 24.000 TV-klanten.

Je kan maandag de nieuwe #GameofThrones alleen via Ziggo (legaal) kijken. Ben jij hiervoor overgestapt? #GoT

— NOS op 3 (@nosop3) 11 juli 2017

Rol voor de overheid 

VodafoneZiggo bewijst de consument en de mediasector met haar exclusieve aanbod een slechte dienst. Exclusieve content sluit een goede legale beschikbaarheid uit en draagt zo - tegen de positieve trend in - bij aan online piraterij en daarmee aan de uitholling van de mediasector in ons land. Het is daarom goed dat toezichthouder ACM de situatie rondom exclusieve content meeneemt in de 'marktanalyse telecom'. Maar de wetgever moet op dit vlak ook in actie komen. De Nederlandse regering stelde zich bij monde van de minister van Justitie vorig jaar op het terechte standpunt dat - om downloaden uit illegale bron tegen te gaan - 'het van het grootste belang is dat consumenten beschikken over voldoende, betaalbare en gebruiksvriendelijke legale alternatieven'. Hoogste tijd dat de overheid hiernaar handelt en optreedt tegen exclusieve content bij telecomproviders.

Mathieu Andriessen is directeur bij NLConnect